Gjethe delli (lat plantago major dhe plantago minor) është një bimë me të cilën haseni në çdo livadh dhe park. Shurupi i përgatitur prej saj është një ilaç që shëron veçanërisht mushkëritë dhe kollën.

Në mjekësinë popullore ajo përdoret edhe për shërimin e plagëve të jashtme, të ënjturat dhe infeksionet.

VETITË MEDICINALE TË DELLI

Për qëllime mjekësore, përdoren të gjitha pjesët e bimës – gjethja, kërcelli, rrënja, lëngu dhe farat e pjekura.
-ka një efekt të dobishëm në sistemin e tretjes;
-ndihmon me ulçera, gastrit, kolit me aciditet normal ose të ulët;
-forcon sistemin imunitar;
-mbron organet e brendshme nga dëmtimi gjatë terapisë kimike dhe rrezatimit;
-efektive në sëmundjet e traktit respirator (bronkit, pleurit, trakeit, laringit);
-normalizon presionin e gjakut;
-antiseptik i shkëlqyer;
-rregullon sekretimin e stomakut;
-ka një efekt shërues dhe hemostatik të plagëve;
-fleta përdoret për abscese, çibane, prerje;
-sëmundjet infektive të lëkurës;
-rrit sekretimin e mukusit bronkial;
-veprim zbutës dhe ekspektorant;
-forcon mishrat e dhëmbëve;
-përdoret për të trajtuar sëmundjet e zgavrës me gojë;
-lehtëson dhimbjen e kokës (vendosni gjethet e copëtuara në ballë);
-ndihmon me pagjumësinë dhe depresionin;
-rrit oreksin;
-shëron djegiet (vajin);
-për shëndetin e flokëve, përdoret shpëlarja nga një zierje;

Si ta përgatisni shurupin:
Merrni një shishe prej pesë litrave dhe në fundin e saj shtoni 2 deri 3 cm gjethe delli të pastruara mirë. Shtoni edhe sheqer të vrugët, duke mbuluar 1 cm të shishes.

Kështu vazhdoni duke i kombinuar ato derisa ta mbushni shishen. Gjatë natës e lini të pushojë, e të nesërmen përsëri e bëni të njëjtën, pasi që ato tashmë kanë “fjetur”.

Më pas shishen e futni në tokë, ajo lëshon lëngun përmes temperaturës së tokës. E kulloni më pas e më pas shurupin e vloni. Të rriturit mund të marrin një lugë të madhe, ndërsa të vegjlit një lugë të vogël në ditë.