Instituti amerikan Robert Lansing, ka publikuar një analizë ku thuhet se një sulm i ngjashëm me atë të 24 shtatorit në Banjska, mund të ndodhë në veri të Kosovës dhe kjo mund të jetë e pashmangshme.

Sipas analizës, presidenti serb Aleksandër Vuçiç tregoi arrogancën e tij gjatë diskutimeve të fundit me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s në turin e tij diplomatik në të gjithë Ballkanin Perëndimor.

Në një takim të përbashkët në Beograd në fund të nëntorit, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg shprehu shqetësimin, duke deklaruar se përqendrimi i forcave ushtarake serbe pranë kufirit me Kosovën po përkeqëson situatën tashmë të tensionuar mes dy kombeve.

Vuçiç, si kundërpërgjigje, tregoi mungesën e interesit të tij për të mbajtur një lidhje të ngushtë me NATO-n dhe BE-në, duke pohuar: “Ku dhe si e pozicionojmë ushtrinë tonë, në përputhje me kornizën kushtetuese dhe pa paraqitur kërcënime, bie në juridiksionin tonë kombëtar”.

Veçanërisht, Serbia ka vendosur vazhdimisht trupa në afërsi të kufirit të Kosovës në vitet e fundit, me dislokimin e fundit pas incidentit të Banjskës më 24 shtator. Tërheqja e forcave serbe më pas ndodhi për shkak të ndërhyrjeve diplomatike të Perëndimit.

Vuçiç ka qenë gjithmonë “mendjemadh” për BE-në dhe NATO-n. Serbia jo vetëm që e mbështeti publikisht Rusinë, por edhe i shpalli të jashtëligjshme stërvitjet ushtarake ndërkombëtare në shkurt 2022, pas fillimit të luftës ruse kundër Ukrainës. Pavarësisht shtrirjes së Serbisë, qeveria zyrtare ukrainase ka dhënë një alarm, duke sugjeruar se Rusia mund të jetë duke u përgatitur për të nxitur armiqësi në Ballkanin Perëndimor, duke shfrytëzuar marrëdhëniet e saj me Serbinë.

Para se të marrë pjesë në samitin Bashkimi Evropian-Ballkani Perëndimor, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, la të kuptohet për sulme të mundshme të mëtejshme nga Serbia. Ajo theksoi peshën e situatës, duke u zotuar të informojë të gjithë liderët evropianë, bazuar në informacionin e marrë nga organizatat e sigurisë, duke u kërkuar atyre që ta trajtojnë alarmin me seriozitetin maksimal.

Gjasat për sulme të reja në Kosovë, veçanërisht pas incidentit të 24 shtatorit, mbeten të konsiderueshme. Ky shqetësim shtohet nga vëzhgimi i një grupi të organizuar të pajisur me mbështetje logjistike dhe armatim të rëndë që thuhet se është furnizuar nga Beogradi.

Serbia duket e gatshme të nxisë konflikte të përhershme në rajon, duke shfrytëzuar jo vetëm grupet serbe brenda Kosovës, por edhe ato të rreshtuara me Moskën. Ndërsa një pushtim konvencional mund të mos jetë i pashmangshëm.

Pavarësisht se NATO forcon praninë e saj ushtarake në Kosovë, ka debat të vazhdueshëm brenda Aleancës për qëndrueshmërinë e mundshme të këtij përforcimi, veçanërisht pas shpërthimit të dhunshëm në shtator.

Serbia, përkundër pranisë së NATO-s, vazhdon të paraqesë një kërcënim lufte për Kosovën, duke demonstruar një shkallë të mospërputhjes me direktivat e NATO-s. Ekziston shqetësimi se Serbia po synon strategjikisht të krijojë një front të dytë për Perëndimin duke mbështetur përpjekjet për destabilizimin e Ballkanit Perëndimor.

Të dielën, më 17 dhjetor, Serbia ka mbajtur raundin e tretë të zgjedhjeve lokale dhe parlamentare në katër vitet e fundit. Cilësia narrative e fushatës serbe ka qenë dukshëm e dobët. Në mesin e tre premtimeve kryesore elektorale, çështja e Kosovës mori vëmendjen më të madhe, duke dominuar një pjesë të konsiderueshme të diskutimeve të fushatës, krahas betejave kundër papunësisë dhe promovimit të stabilitetit ekonomik.

Diskursi rreth Kosovës mban një pozitë qendrore në fushatën serbe, duke shërbyer si një element thelbësor për presidentin Vuçiç për të siguruar mbështetjen e votuesve. Nëse njohja e Kosovës mbetet një parakusht për anëtarësimin e Serbisë në BE, një skenar për të cilin Vuçiç ka qenë i kujdesshëm, një njohje e tillë mund të mbetet e pakapshme.

 Në mënyrë intriguese, integrimi i Serbisë në BE mori vëmendje minimale gjatë fushatës, dhe kur u trajtua, shpesh iu portretizua elektoratit me një lidhje të drejtpërdrejtë me çështjen e Kosovës.

Aleksandar Vuçiç, një ish-ministër nën Millosheviçin, perceptohet se ka kapitalizuar një narrativë nxitëse, gjuhë urrejtjeje dhe një retorikë pro-ruse, anti-BE që qeveria ka kultivuar në opinionin publik serb gjatë viteve. Vuçiç përdor një formë levash politike, duke u sugjeruar mbështetësve të tij, “Unë nuk do të jem në gjendje ta mbroj Kosovën pa mbështetjen e popullit serb”.

Pavarësisht nga një opozitë e bashkuar që bashkohet nën flamurin “Serbia kundër dhunës”, që rrjedh nga pakënaqësia e përhapur me çështjet e brendshme në Serbi, partia e Aleksandër Vuçiç rezultoi fituese në zgjedhje.