Aftësitë e anëtarëve të fisit Bajau nga Indonezia hyjnë në fushën e fantashkencës. Aftësitë e tyre janë magjepsëse, ndaj nuk është për t’u habitur që quhen “njerëz-peshq”. Anëtarët e fisit Bajau kalojnë pothuajse të gjithë jetën e tyre në det dhe nën ujë. Ata jetojnë në varka ose në kasolle të vendosura në shkëmbinj nënujorë të cekët dhe migrojnë nga një vend në tjetrin. Për këtë arsye quhen edhe “nomadë detarë”. Ushqimi i tyre përbëhet nga fruta deti. Përveç Indonezisë, këto fise mund të gjenden në Filipine dhe Malajzi. Disa studime thonë se ata kanë jetuar në zonat e përmendura për më shumë se 1000 vjet.

Ndonjëherë ata zbresin në një thellësi prej 70 metrash pa pajisje zhytjeje, më saktë me pesha dhe syze druri të punuar me dorë. Disa anëtarë të fisit Bajau pretendojnë se qëndruan nën ujë për 13 minuta. Profesoresha Melissa Ilardo nga Universiteti i Kopenhagës kreu kërkime mbi këtë fis dhe tha se”:

Ata zhyten disa herë në ditë, deri në tetë orë. Rreth 60% e kohës së tyre është nën ujë. Ne e dimë se fokat dhe gjitarët e tjerë detarë që zhyten kanë një shpretkë të zmadhuar, në disproporcion me madhësinë e trupit të tyre. Unë mendoj se zgjidhja e enigmës qëndron në këtë organ.

Shpretka nuk është organi më i rëndësishëm në trupin e njeriut, teknikisht mund të jetoni pa të, por derisa e keni atë, ajo mbështet sistemin imunitar dhe riciklon qelizat e kuqe të gjakut. Profesorja Ilardo erdhi me përfundimin e saj pasi vizitoi fisin Bajau, raporton National Geographic.

Doja të njihesha së pari me komunitetin, jo thjesht të paraqitesha me pajisje shkencore dhe të largohesha. Ne shkuam në shtëpi të ndryshme dhe i fotografuam shpretkat e tyre.

Ajo përcaktoi se madhësia e shpretkës së mikpritësve të saj ishte 50% më e madhe se ajo e bashkatdhetarëve të tyre nga kontinenti, Saluanëve.

Përmes hulumtimit, ata gjetën gjithashtu gjenin PDE10A, i cili mendohet se kontrollon një hormon të caktuar të tiroides. Anëtarët e fisit Saluan nuk kishin një gjen të tillë. “Nomadët e detit” kanë një shpretkë të zmadhuar që ruan qelizat e kuqe të oksiduara të gjakut, gjë që ka shumë të ngjarë t’i lejojë ata të mbajnë frymën e tyre më gjatë.

Shpretka është e përfshirë në të ashtuquajturën përgjigje të njeriut ndaj zhytjes. Kur trupi zhytet në ujë të ftohtë, rrahjet e zemrës ngadalësohen, enët e gjakut në ekstremitete tkurren dhe shpretka zvogëlohet. Kjo tkurrje injekton qeliza shtesë të pasura me oksigjen në gjak, duke i lejuar trupit të mbijetojë më gjatë nën ujë.