Disa nga rrjedhat ujore të paprekura, të pastra dhe blu të akullit të Alaskës janë të ngjyrosura me një ngjyrë portokalli që është aq shumë intensive sa mund të shihet nga orbita e Tokës. Një studim i ri i ujërave të Alaskës tregon se të paktën 75 rrjedha arktike janë të kontaminuara me mineralin e hekurit, duke i dhënë ujit një ngjyrë ndryshku. Gjatë viteve të fundit, tundrat tipike blu, vjollcë dhe jeshile të ekosistemit të Alaskës janë prerë nga një nuancë e papritur e lumenjve portokalli.

“Turbullira portokalli e ujit është aq e madhe sa mund të shihet nga hapësira”-tha Brett Poulin, toksikolog mjedisor në Universitetin Davis të Kalifornisë. Siç deklaruan ekologët e Shërbimit të Parkut Kombëtar, problemi i ngjyrës portokalli në ujërat e Alaskës u vu re për herë të parë në vitin 2018 dhe që atëherë disa zona janë monitoruar duke përdorur imazhe satelitore. Ka vende të caktuara që duken pothuajse si lëng portokalli qumështor, ato rrjedha uji janë shumë toksike dhe mund të parandalojë migrimin e peshqve.

Analiza e mostrave të mbledhura midis qershorit dhe shtatorit 2022 regjistroi përqendrime të larta të hekurit dhe metaleve të tjera toksike, duke përfshirë zinkun, bakrin, nikelin dhe plumbin, krahasuar me rrjedhat e shëndetshme aty pranë. Në disa raste, këta ndotës kanë rritur aciditetin e ujit nga 8 në 2,3 vlerat e ph. Ekzaminimi i imazheve satelitore nga viti 1985 deri në vitin 2022 tregoi se ky fenomen i çuditshëm ka ndodhur gjatë dekadës së fundit, duke përkuar me motin e ngrohtë dhe rritjen e reshjeve të borës.

“Hipoteza jonë e punës është se shkrirja e tokave të përhershme të ngrira lejon që uji të depërtojë më thellë dhe të ndërveprojë me mineralet që janë mbyllur për mijëra vjet”-shpjegon Brett Poulin. Arktiku po ngrohet rreth katër herë më shpejt se pjesa tjetër e planetit tonë. Kjo nxehtësi shtesë shkrin tokën e ngrirë, duke rritur aktivitetin mikrobik që shqetëson më tej tokën.

“Ndryshimet klimatike dhe shkrirja e ngricave të përhershme duket se janë nxitësit kryesorë të dëmtimit të rrjedhave ujore”-përfundojnë studiuesit. “Ndryshimi i ngjyrës së rrjedhave ujore solli gjithashtu një rënie drastike të popullatave të makroinvertebrorëve të ndryshëm dhe bollëkun e peshqve. Ndryshimi i vlerave kimike të pH të ujit për shkak të kullimit të shkëmbinjve acidikë rrezikon jo vetëm kafshët e egra, por edhe popullsinë vendase që i përdor këto rrjedha ujore për pije dhe peshkim.

Një ekip ekologësh vazhdon kërkimin e tyre me shpresën për të kuptuar ndikimet më të gjera ekologjike në rajon dhe për të përcaktuar se kur dhe ku do të rishfaqet ngjyra toksike portokalli në ujërat e Alaskës. “Me ngrohjen e klimës në planet, ne presim që ngrica e përhershme do të vazhdojë të shkrihet, kështu që kudo që ka minerale të bakrit, zinkut, nikelit dhe mineraleve të tjera toksike në natyrë, do të krijohen rrjedha uji portokalli.”