Libri i ri nga Dr Kimberley Wilson “Unprocessed: How The Food We Eat Is Fuelling Our Mental Health Crisis” ka shumë për të diskutuar. Wilson pohon se dieta është “një faktor themelor qendror, por i anashkaluar dhe i injoruar” në shkallët spirale të sëmundjeve mendore dhe “rritja e cenueshmërisë neurologjike”. Ushqimi ndikon në humor dhe sjellje, në vetë strukturën e trurit tuaj, madje edhe në shpejtësinë që ai plaket. Por katër shekuj pas dallimit dualist të filozofit René Descartes, ne ende mendojmë mendjen dhe trupin të ndara.

“Të gjithë duhet të shqetësohen për demencën,”-thotë Wilson. Siç përshkruan Wilson, një e treta e faktorëve të rrezikut të modifikueshëm për demencën i përkasin të ushqyerit, duke përfshirë yndyrën e trupit, diabetin, fibrat e ulëta, sheqerin e lartë dhe konsumimin e alkoolit. Plakja e përshpejtuar e trurit ka të ngjarë të nxitet pjesërisht nga marrja e ulët e yndyrave omega-3.

Të rriturit në Mbretërinë e Bashkuar marrin 55% të kalorive të tyre nga ushqimet ultra të përpunuara. Për fëmijët britanikë, përqindja është deri në 80%. Në Itali, ku jetëgjatësia është më e gjatë, por UPF-të përbëjnë vetëm 14% të kalorive të të rriturve (më e ulëta në Evropë), demenca është e teta në renditjen e shkaqeve të vdekjes. “Njerëzit që hanë zarzavate kanë tru më të ri”. Shkaku kryesor i vdekjes për burrat në Mbretërinë e Bashkuar nën 50 vjeç janë ata vetë. Është treguar se omega-3 redukton idetë vetëvrasëse dhe zbut inflamacionin: aktiviteti i sistemit imunitar që, nëse është i tepruar ose i zgjatur, mund të jetë i dëmshëm dhe shoqërohet me depresion në rreth 30% të rasteve.

Ndërsa ushqyerja nuk është një ilaç, udhëzimet e përditësuara të vitit 2020 të Kolegjit Mbretëror të Psikiatrit të Australisë dhe Zelandës së Re për menaxhimin e depresionit përcaktojnë institucionin e një diete të shëndetshme si “thelbësore”. DHA nuk mund të prodhohet në sasi të mjaftueshme nga trupi ynë. Ne e marrim atë kryesisht duke ngrënë peshk me vaj dhe ushqime të tjera deti. Mungesa e DHA mund të përshpejtojë rënien globale të IQ-së.

Fasulet ushqejnë mikrobiomën tonë të zorrëve. “Mund të hani si të doni. Unë vetëm dua që ju të jeni të informuar dhe të dini se çfarë po bëni”. Për mëngjes, Wilson zakonisht ha fasule, vezë ose kërpudha me bukë të thekur integrale, ose tërshërë. Në verë, ajo i njom ato me manaferra. Dreka është sallatë me proteina të mbetura nga darka fasule, pulë, peshk ose vezë të ziera dhe bukë anash. Darka mund të jetë lëng pule me bishtajore ose makarona me perime të pjekura. Qoftë sallatë apo feta e rastësishme e tortës ajo thekson shijen, si dhe vlerat ushqyese. “Ka vlerë edhe kënaqësia”,-thotë ajo.

Dietat vegane mund të jenë më të shëndetshme në disa drejtime, por gjithashtu mund të çojnë në mangësi të lëndëve ushqyese thelbësore për trurin tonë. Këto përfshijnë omega-3 DHA dhe EHA, vitaminë B12 dhe jod i cili ne mund t’i marrim nga alga deti. Ndërsa suplementet janë të mira në parandalimin e sëmundjeve ato nuk i afrohen ushqimeve të plota dhe përbërjeve të tyre të panumërta të dobishme.  Pothuajse 11,000 njerëz, përfshirë më shumë se 300 fëmijë, u shtruan në spital në Angli vitin e kaluar për shkak të kequshqyerjes.